Zo’n 25 tot 30 procent van de gezonde mensen draagt S. aureus op de huid of in de luchtwegen, vaak zonder dit te merken. Tegelijkertijd is de bacterie ook een belangrijke ziekteverwekker en kan in korte tijd een ernstige of zelfs levensbedreigende infectie veroorzaken. Dit gebeurt vooral bij ernstig zieke patiënten (bijvoorbeeld op de IC), na een operatie, bij nierdialyse en bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.

Beter inzicht

Hoewel bekend was dat S. aureus-dragers een groter risico lopen op infecties met S. aureus in het algemeen is het verband tussen S. aureus-dragerschap en de ontwikkeling van longontsteking op de IC echter niet goed vastgesteld. Dit wordt verder bemoeilijkt door verschil in gebruikte definities. Om hier beter inzicht in te krijgen startten UMC Utrecht-onderzoeker Fleur Paling en collega's in 2015 een Europees onderzoek (ASPIRE-ICU). De belangrijkste bevindingen van deze studie zijn nu gepubliceerd in JAMA Network Open.

Cruciaal belang

In de studie zijn de gegevens van bijna tweeduizend patiënten opgenomen, die tijdens hun hele IC-verblijf zijn geobserveerd.. 950 van hen waren drager van S. aureus op het moment van IC-opname. Deze dragers ontwikkelden 11,7 keer per duizend patiëntdagen een S. aureus longontsteking. Bij de groep die geen S. aureus bij zich droeg kwam dat slechts 2,9 keer voor. Bij dragers komt een S. aureus longontsteking dus ruim vier keer zo vaak voor. 

Fleur concludeert: "Deze kennis is van cruciaal belang om het onderzoek naar nieuwe middelen tegen S. aureus longontsteking efficiënter te maken. Deelnemers aan deze studies zouden op dragerschap geselecteerd kunnen worden. Dit omdat dragerschap veel voorkomt, makkelijk te testen is en zij de belangrijkste risicogroep lijkten te zijn.”

ASPIRE-ICU-studie

ASPIRE-ICU (wat staat voor Advanced Understanding of Staphylococcus aureus and Pseudomonas aeruginosa Infections in EuRopE - Intensive Care Units) werd uitgevoerd op de IC’s van dertig ziekenhuizen in elf Europese landen. ASPIRE-ICU maakt deel uit van het door IMI gesponsorde publiek-private COMBACTE-project. Fleur Paling (1985, Groningen) promoveert op 20 oktober 2020 aan de Universiteit Utrecht.

Kijk hier voor een videopitch over het onderzoek van Fleur.