Carl Moons is voorzitter van de begeleidingscommissie die de minister adviseert over digitale hulpmiddelen in de strijd tegen corona. “Deze app kan zeker helpen in het opsporen van contacten van besmette personen en zo meer besmettingen met het coronavirus voorkomen.”

De app, die niet aan personen of namen is gekoppeld, werkt als volgt. Als twee mensen op hun mobieltje de app hebben geïnstalleerd en voor langere tijd (minimaal tien minuten) in elkaars nabijheid (binnen anderhalve meter) zijn geweest, zijn de apps op beide mobieltjes verbonden. Als een van hen zich later laat testen en positief blijkt te zijn, kan hij zijn app een signaal laten geven aan alle verbonden apps. De tweede persoon krijgt dus een seintje dat hij in de buurt is geweest van een – naar later bleek - besmet persoon en kan zich direct laten testen.

Twee keer testen

“Bij de apps die in april en mei werden besproken, was het idee nog dat mensen die een seintje kregen direct veertien dagen in thuisquarantaine gingen. Dat vond de begeleidingscommissie niet acceptabel, dat heeft een te grote impact op de burger, de maatschappij en de economie. Daarom is het advies van de begeleidingscommissie om je – na een seintje in de app - zo snel mogelijk te laten testen”, vertelt Carl.

De begeleidingscommissie pleit er zelfs voor dat je je niet één keer, maar twee keer kan laten testen. “Onderzoek laat zien dat je bij een gemiddeld ziekteverloop pas op dag vier a vijf na de besmetting symptomen ontwikkelt, maar kan je wel daarvoor al besmettelijk zijn. Snel testen lijkt dus van belang. Maar het kan zijn dat de eerste test onterecht ofwel vals negatief is, omdat er nog te weinig virusdeeltjes in de neus zijn. Als je je vervolgens, bij een eerste negatieve test, na drie a vier dagen nog eens kan laten testen en de test weer negatief is, dan zeggen de experts dat je vrijwel zeker - op dat moment-  niet besmet bent.” Er is nu in Nederland voldoende testcapaciteit hiervoor beschikbaar.

Hoe meer hoe beter

Op de vraag hoeveel mensen de app moeten installeren voordat hij effectief is, is Carl duidelijk: hoe meer hoe beter. “In het voorjaar is meerdere keren genoemd dat een app pas effectief is als zestig procent van de mensen hem gebruikt. Dat is een mythe. Ook de universiteit van Oxford, waar dat cijfer vandaan komt, zegt dat het verkeerd is geïnterpreteerd. Als je geen andere maatregelen - zoals regulier bron en contact onderzoek (BCO) en social distancing - hanteert, dan is zestig procent nodig om de verspreiding in de kiem te smoren. Als je wel andere maatregelen hanteert, dan kan zelfs een laag percentage app gebruik al besmettingen voorkomen en heeft het dus effect. Maar uiteraard geldt: hoe meer mensen de app installeren, hoe groter het effect.”

Het precieze effect op de virusverspreiding en op de volksgezondheid wordt uiteraard pas duidelijk als de app daadwerkelijk gebruikt wordt. “Nu is dat zo goed en zo kwaad als dat kan onderzocht bij een kleine groep, waarbij het niet om echte besmettingen ging. Gewoonlijk zouden we dat voor invoering al verder willen onderzoeken. Maar die tijd hebben we eenvoudigweg nu niet. Het virus is gewoon veel te snel.”

Persoonlijk voordeel

Zelf gaat hij de app ook installeren. “Sommigen zeggen dat ze dat uit burgerplicht doen, om anderen te beschermen. Dat is ook zo, maar je hebt er ook persoonlijk voordeel bij. In combinatie met tot tweemaal toe testen weet je of je op dat moment inderdaad besmet bent of niet. In dat laatste geval kun je met een geruster gevoel je partner, kinderen of ouder een knuffel geven. ”