Wat zijn de gevolgen van het optreden van een acute middenoorontsteking - otitis media acuta (OMA) - op zeer jonge leeftijd? Als er sprake is van OMA-gerelateerde klachten, wordt de huisarts dan altijd bezocht? Is sinds de invoering van pneumokokken conjugaat vaccinatie (PCV) het aantal OMA episodes, antibiotica- en zorggebruik afgenomen? En zo ja, beperkt dit effect zich enkel tot bepaalde leeftijdsgroepen? Deze vragen beantwoordde Sander Fortanier onder meer op 28 november jl. tijdens de verdediging van zijn proefschrift ‘Impact of pneumococcal conjugate vaccination on acute otitis media incidence and severity in young children’. 

Al op zeer jonge leeftijd is de pneumokok aanwezig in de neuskeelholte van kinderen. Juist de OMA episoden die optreden op jonge leeftijd én worden veroorzaakt door deze bacterie, worden in verband gebracht met een verhoogde kans op het ontwikkelen van chronische/recidiverende middenoorstekingen. Dit heeft geleid tot de hypothese dat het voorkomen van een eerste OMA op jonge leeftijd door middel van PCV het pathofysiologische proces dat leidt tot schade in het middenoor én de daarmee gepaard gaande chronische/recidiverende middenoorstekingen zou kunnen stoppen.

Met behulp van routine zorg- en zorgverzekeringsgegevens van kinderen, verzamelt voor en na de introductie van het 7-valente pneumokokken conjugaat vaccin (PCV7) en het 10-valente pneumokokken conjugaat vaccin (PCV10) in het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma, onderzocht Sander het effect van pneumokokkenvaccinatie op de incidentie en ernst van OMA bij jonge kinderen. 

Zijn proefschift kent vijf belangrijke uitkomsten: (i) OMA-gerelateerde klachten gedurende het eerste levensjaar leidt in circa 50% tot een bezoek aan de huisarts; (ii) Kinderen die voor de negende levensmaand een door de huisarts-gediagnosticeerde OMA krijgen, hebben een verhoogde kans op het krijgen van recidieven en verwijzingen naar de tweede lijn op peuter- en kleuterleeftijd. (iii) PCV leidt niet zo zeer tot minder recidieven, maar zorgt voornamelijk tot uitstel van én verminderde kans op een eerste OMA episode; (iv) PCV introductie is geassocieerd met minder OMA-gerelateerde antibiotica voorschriften en verwijzingen naar de tweede lijn; (v) Tenslotte lijkt het algemene effect van PCV op OMA bij kinderen bescheidener dan oorspronkelijk gedacht en beperkt tot de eerste 3 levensjaren.

Benieuwd naar meer hierover? Klik hier voor het proefschrift

Lees hier het artikel op de UmcUtrecht.nl.

Sander Fortanier